हुंडाबळी मराठी निबंध | हुंडा एक सामाजिक समस्या | Hunda Ek Samajik samasya marathi Nibandh,

हुंडाबळी मराठी निबंध / हुंडा एक सामाजिक समस्या / Hunda Ek Samajik samasya marathi Nibandh,

Hunda Ek Samajik samasya marathi Nibandh

आजच्या पोस्टमध्ये आपण हुंडा देवान घेवान या विषयावर निबंध घेऊन आलो आहोत. हुंडा पद्धतीचा अर्थ, दिवाळी हुंडा प्रथा इतिहास, हुंडा प्रथा आणि कायदा, हुंडा पद्धतीचे दुष्परिणाम, हुंडा प्रथा बंद करण्यासाठी उपाययोजना आणि इत्यादी मुद्द्यांवर निबंध आधारित असणार आहे.

 प्रस्तावना :-

ज्या विवाहात वधूच्या कुटुंबाकडून दुसऱ्या कुटुंबाला रोख भेटवस्तू आणि मौल्यवान वस्तू दिल्या जातात त्याला हुंडा प्रथा म्हणतात.आपल्या समाजात प्राचीन काळापासून हुंडा प्रथा प्रचलित आहे.

मुलींना स्वावलंबी आणि आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होण्यासाठी मदत करणे म्हणजे मुलींनी स्वावलंबी व्हावे आणि आर्थिक फायदा व्हावा म्हणून येथे सुरुवात झाली, त्यामुळे लोक त्यांच्या मुली दान करायचे कारण लग्नानंतर त्या त्यांचे आयुष्य नवीन ठिकाणी नव्या पद्धतीने जगू शकतात.

पण आताच्या काळात स्त्रियांना मदत करण्याऐवजी ती एक घृणास्पद प्रथा बनली आहे, आता या भेटवस्तू वराच्या नातेवाईकांना आणि त्याच्या पालकांना दिल्या जातात लग्नात दिलेल्या सर्व भेटवस्तू हुंड्याच्या श्रेणीत येतात.

या प्रथा मध्ये लिंग असमानता आणि कठोर नियम कमी आहेत जसे की अनेक कारणे देखील आहेत

हुंडा पद्धतीचा अर्थ :-

म्हणून लग्नाच्या वेळी मुलीच्या कुटुंबाकडून मुलाच्या कुटुंबाला पैसे, पाने, दागिने आणि इतर मौल्यवान वस्तू देणे याला हुंडा प्रथा म्हणतात.

पण बदलत्या काळानुसार लोकांमध्ये लोभ निर्माण झाला आणि या प्रथेने वाईट स्वरूप धारण केले आहे. सध्या जर स्त्री हुंडा देऊ शकत नसेल तर सासरच्या घरात तिचा खूप छळ केला जातो.

 दिवाळी हुंडा प्रथाचा इतिहास :-

भारत हा प्राचीन काळापासून पुरुषप्रधान देश आहे, त्यामुळे आपल्या देशात महिलांचे शोषण होते आणि त्या शोषणाचा एक प्रकार म्हणजे हुंडा प्रथा आहे.

भारतातील सर्वात मोठ्या पौराणिक ग्रंथ, रामायण आणि महाभारतात, मुलींना पालकांकडून हुंडा देण्याचे उदाहरण आहे, याशिवाय, नंतरच्या वैदिक काळात हुंडा पद्धतीची काही उदाहरणे देखील आढळतात.

पण त्याकाळी हुंडा प्रथेचे स्वरूप आजच्या हुंडा प्रथेपेक्षा पूर्णपणे वेगळे होते, आजच्या काळासारखे नव्हते, प्राचीन काळी स्त्रियांना त्यांच्या वडिलांकडून हुंड्यात घोडा, उंट, बकरी यांसारख्या वस्तू दिल्या जात होत्या आणि नवरीनेही ते आनंदाने स्वीकारले होते.

सासरच्या घरी गेल्यावर या सर्व भेटवस्तूंवर फक्त वधूचाच 

अधिकार होता आणि इतर कोणाचाही नाही.

 हुंडा पद्धतीचे कारण :-

हुंड्याने आपल्या अनेक मुलींचे आयुष्य उद्ध्वस्त केले आहे.अनेक कारणांमुळे हुंडाप्रथा आपल्या देशाच्या मुळापर्यंत पोहोचली आहे.

पुरुषप्रधान समाज म्हणजे, म्हणजेच असा समाज जिथे स्त्रीला व्यक्त होण्याचा अधिकार नाही.

अशा समाजात महिलांचे मानसिक आणि शारीरिक शोषण होते, त्यामुळे स्त्रीवर गुन्हा घडला तरी त्याविरुद्ध आवाज उठवायला ती घाबरते आणि हुंड्यासारख्या अनेक गुन्ह्यांना बळी पडते.

जुन्या रीती :-

तर जुन्या चालीरीती म्हणजे हुंडा घेणे हा सर्वात सोपा मार्ग आहे, जसे की मुलीच्या आई-वडिलांनी हुंडा देण्यास नकार दिला तर त्यांना एवढेच सांगावे लागते की ही आपल्या पूर्वजांची परंपरा आहे आणि मग मुलीच्या पालकांना हुंडा द्यावा लागतो.

अशिक्षित लोक :-

तर हुंडा प्रथा पसरवण्यामागे अशिक्षित हे देखील एक मोठे कारण आहे, भारतात अशिक्षित लोकांची संख्या खूप आहे, अशिक्षित लोकांना वाटते की आपल्या मुलींचे हुंड्याशिवाय लग्न करणे कठीण आहे.

अशिक्षित लोक हुंडा हा गुन्हा मानत नाहीत तर नवरेमुलाचा हक्क मानतात, त्यामुळेच हुंडा प्रथा सुरू आहे, मग हुंड्याच्या इतर कारणांमध्ये प्रत्येक पुरुषाला सुंदर स्त्रीला आपली पत्नी म्हणून पाहायचे असते.

मात्र एखाद्या महिलेचा रंग गडद असेल किंवा तिच्या अंगात काही कमतरता असेल तर हुंडयाचे आमिष दाखवून मुले लग्न करतात, त्यामुळेही हुंडा प्रथेला जोर आला आहे.

हुंडा प्रथा आणि कायदा :-

हुंडा प्रथा आणि कायदा: हुंडा प्रथा ही भारतीय समाजातील सर्वात क्रूर सामाजिक प्रथा आहे, त्यामुळे स्त्री भ्रूणहत्या, मुलीला सोडून देणे, मुलीच्या कुटुंबातील समस्या, पैसे मिळवण्यासाठी अन्यायकारक मार्ग वापरणे अशा अनेक समस्या निर्माण झाल्या आहेत.

सुनेच्या भावनिक व शारीरिक अत्याचाराने आज सामाजिक पापाला वाव दिला आहे.या समस्येला आळा घालण्यासाठी शासनाने हुंडा हा दंडनीय कायदा बनवला आहे.

हुंडा प्रथा बंद करण्यासाठी उपाययोजना :-

हुंडा प्रथेचे वाढते गुन्हे पाहून भारत सरकारने याच्या विरोधात कायदा केला, हुंडा बंदी कायदा 1961 या कायद्यानुसार हुंडा घेणे आणि देणे दोन्ही गुन्हा आहे.

या कायद्यानुसार, जर तुम्ही हुंडा देताना किंवा घेताना पकडला गेलात, तर तुम्हाला किमान 5 वर्षांचा तुरुंगवास आणि 15,000 रुपये दंड भरावा लागेल. याशिवाय, जर एखाद्या महिलेला तिच्या सासरच्या लोकांकडून हुंड्याची मागणी करून त्रास दिला जात असेल तर, मग कौटुंबिक हिंसाचार कायदा 2005 अंतर्गत महिला सासरच्यांविरुद्ध तक्रार दाखल करू शकतात आणि त्यांना तुरुंगात पाठवू शकतात.

हुंडा प्रथा बंद करण्यासाठी आपण महिलांना प्रोत्साहन द्यायला हवे, स्त्रिया जेवढ्या त्याबद्दल जागरूक होतील तेवढ्या त्या गुन्ह्यांविरुद्ध लढण्यास सक्षम होतील.त्यासोबतच मुला-मुलींतील भेदभाव थांबवून देशात स्त्री-पुरुष समानता आणली पाहिजे

आपण दोघांना समान हक्क आणि प्रेम दिले पाहिजे, कारण जोपर्यंत आपण मुलगा-मुलगी असा भेदभाव करत राहू, हुंडा प्रथा वाढत राहील, तोपर्यंत आपण सर्व भारतीयांनी मिळून या दुष्ट प्रथेविरुद्ध आवाज उठवायचा आहे. 

हुंडा ही केवळ प्रेमाची देणगी आहे, जबरदस्तीने खेचून आणता येणारी संपत्ती नाही, तरच आपण हुंडाची घेवाण देवान नष्ट करू शकतो, हे आपण लोकांना समजावून सांगितले पाहिजे.

हुंडा पद्धतीचे दुष्परिणाम :-

आज आई-वडिलांना आपल्या मुलीच्या लग्नासाठी हुंड्यात भात आणि इतर मौल्यवान भेटवस्तू द्याव्या लागतात, हुंड्यात पैसे आणि भेटवस्तू दिल्या नाहीत तर मुलींना सासरच्या लोकांकडून मारले जाते.

अशाप्रकारे आजच्या आधुनिक युगात हुंडा प्रथा हा शाप बनला आहे, बदलत्या काळानुसार लोकांच्या आत लोभ निर्माण झाला आहे आणि या प्रथेने वाईटईचे रूप धारण केले आहे.

सध्या स्त्रीला हुंडा देता येत नसेल तर सासरच्या घरात तिचा खूप छळ केला जातो.हुंड्यासाठी स्त्रीला जिवंत जाळले जाते किंवा कुठेतरी नेऊन मारले जाते अशा बातम्या आपण रोजच पाहतो. आजच्या काळात अशा घटना झपाट्याने वाढत आहेत.

उपसंहार :-

हुंडा प्रथेने अनेक सुखी कुटुंबे उध्वस्त करून अनेकांचे आयुष्य उद्ध्वस्त केले आहे.हुंडा हा आपल्या भारतीय संस्कृतीला मोठा कलंक आहे.पालकांनी हे समजून घेतले पाहिजे की हुंड्यासाठी पैसे वाचवण्यापेक्षा ते आपल्या मुलींच्या शिक्षणासाठी खर्च करावेत.

हुंडा मागणे किंवा हुंडा देणे हे दोन्ही भारतात बेकायदेशीर आणि दंडनीय गुन्हा आहे त्यामुळे अशा कोणत्याही प्रकरणाविरुद्ध तक्रार करावी

विवाह मध्ये दोन कुटुंब एकत्र येतात, दोन्ही कुटुंबांनी एकत्र खर्च करावा, तरच सुखी वैवाहिक जीवन आणि हुंडा प्रथा कायमचे थांबवता येईल.

Final word:

 तुम्हाला आजची पोस्ट आवडली असेल तर नक्की कमेंट करून सांगा. व तुम्हाला कोणत्या विषयावर निबंध हवा आहे ते सुद्धा कमेंट करून सांगा आणि पोस्ट आवडली असल्यास तुमच्या मित्र-मैत्रिणी बरोबर share करायला विसरू नका. व तुम्ही आमच्या वेबसाईटला भेट दिल्याबद्दल तुमचे सर्वांचे धन्यवाद.

मित्रांनो आम्ही तुमच्यासाठी असेच चांगले चांगले स्टेटस घेऊन येणार आहोत असंच तुमचा सपोर्ट ठेवा.

🙏 धन्यवाद मित्रांनो 🙏